جنبش سبز پیروز شده است - (2)

قول داده بودم بیشتر از آنچه در درون صدا و سیما می گذرد بنویسم. اما یادداشت قبلی من واکنش هایی را برانگیخت که لازم دیدم مطالبی بر آن بیفزایم. برخی از نظرات حاکی از موافقت با دیدگاه من بود و برخی هم تشویق به عمل و کنشگری سریع را پیشنهاد می کردند. من می خواهم همچنان بر این نکته پافشاری کنم که پیروزی اصلی هم اینک رخ داده است و آن چه در پی خواهد آمد هر چه که باشد فرع قضیه است. لطفا" توجه کنید. جنبش سبز فقط یک حرکت سیاسی برای اصلاح در شیوه ی حکومت یا حتی سرنگونی یک حکومت و جایگزینی آن با سیستم دیگر نیست که اگر دیر یا زود اتفاق افتاد احساس شکست یا پیروزی بکنیم. جنبش سبز عمیق ترین و گسترده ترین حرکت مدنی در تاریخ معاصر ایران و حاصل دست کم 100 سال مبارزه ی مدنی مردم ایران از انقلاب مشروطیت به این سو است . آنچه جنبش سبز را ویژگی می بخشد تغییر عمیق در نگرش ها و خواسته های گروه بزرگی از مردم است که طبقه ی متوسط نام دارد و در همه ی جوامع مدرن موتور محرک پیشرفت و توسعه و دموکراسی بوده است. در تمام جنبش های بزرگ صد ساله ی اخیر از جمله انقلاب مشروطیت و نهضت ملی شدن نفت و انقلاب بهمن 1357 گروهی متفکر و اندیشمند و روشنفکر پیشگام تغییر و تحولات می شدند اما توده های عظیم مردم بیسواد هیچ درکی از مفاهیم مورد نظر روشنفکران نداشتند. این توده ها فقط وقتی به میدان می آمدند که ابتدایی ترین و غریزی ترین عناصر هویتی آنها نظیر ملیت یا مذهب تحریک می شد. به همین دلیل هیچ جنبش فراگیر اجتماعی بدون دخالت زعمای دین شکل نمی گرفت. تا وقتی علامه ی نایینی و بهبهانی طرفدار مشروطیت بودند توده ی عوام هم پشتیبان مشروطه خواهان بودند. وقتی شیخ فضل الله نوری علم "مشروعه خواهی " بر افراشت و فریاد وا اسلاما و واشریعتا سر داد و در میان روحانیت و مرجعیت اختلاف افکند عوام الناس هم به تفرقه افتادند و وقتی سرش بالای دار رفت همین عوام از او شهید ساختند و روحانیون مشروطه خواه را هم به پستو راندند و استبداد را دوباره مستقر کردند و پادشاه دین پناه را به تخت نشاندند. در نهضت ملی شدن نفت هم همین ماجرا تکرار شد. روشنفکران و تجدد گرایان برای به میدان آوردن توده ی مردم بازهم نیازمند رهبری مذهبی بودند و تا وقتی کاشانی با مصدق بود توده های مردم هم بودند. به محض اینکه کاشانی ساخت و پاخت پشت پرده کرد جاهل ها و لمپن ها جای تحصیل کرده ها را در رهبری مردم گرفتند. عین این واقعه در انقلاب 57 افتاد . زمانی که حاصل مبارزات سالیان ده ها گروه مبارز از کمونیست و مجاهد و مذهبی و ملی و روشنفکر در یک وجود کایزماتیک پیشوای مذهبی جمع شد تا بتواند توده های عظیم مردم را بسیج کند. در سالیان پس از انقلاب هم دیدیم که این توده ی عظیم چه راحت یک به یک آرمان های خود را واگذاشت و با اطاعت محض و تعطیلی عقل نقش خود را به عنوان پیرو تام و تمام به نمایش گذاشت.

اما شرایط امروز جامعه ی ما با همه ی این مواردی که بر شمردم یک فرق کلی و بنیادی دارد: برای نخستین بار ما دارای جمع قابل توجهی از افراد تحصیل کرده و درس خوانده و خوش فکر هستیم که حتی اگر با معیارهای اقتصادی در طبقه ی متوسط نگنجند از نظر طرز فکر و جهان بینی خواسته های یک طبقه ی متوسط را نمایندگی می کنند و ویژگی های طبقه ی متوسط را دارند. اکنون جامعه ی ما را نمی توان از نظر فکری به دو گروه تقسیم کرد که یگ گروه رهبران فکری اندک شمار و گروه دیگر توده ی عظیم دنباله رو باشند. جمع عظیمی از جوانان و زنان و دانش آموختگان تربیت شده اند که به هیچ وجه حاضر به پیروی کورکورانه از هیچ کس و هیچ چیز نیستند و همین نسل نو و همین انسان های طراز نو هستند که موتور محرک جنبش سبزند و روز به روز در کوران بحث و گفت و گو آبدیده تر می شوند. دوران "شبان - رمگی " به سر آمده است و این بزرگترین پیروزی است. پیروزی تان مبارک!